Najczęściej zadawane pytania

Zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 17 lipca 2009 r. o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji (Dz. U. z 2013 r. poz. 1107, z późn. zm.) obowiązek sporządzenia i wprowadzenia raportu do Krajowej bazy spoczywa na każdym podmiocie korzystającym ze środowiska, którego działalność powoduje emisje (wprowadzanie do powietrza gazów cieplarnianych lub innych substancji). Definicja podmiotu korzystającego ze środowiska została zaczerpnięta z art. 3 ust 20 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz.U. z 2013 r. poz. 1232, z późn. zm.) zgodnie, z którym podmiotem korzystającym ze środowiska są: 

• przedsiębiorca w rozumieniu art. 4 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2013 r. poz. 627, z późn. zm.) oraz przedsiębiorca zagraniczny w rozumieniu art. 5 pkt 3 tej ustawy, a także osoby prowadzące działalność wytwórczą w rolnictwie w zakresie upraw rolnych, chowu lub hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego,
• jednostka organizacyjna niebędąca przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej,
• osoba fizyczna niebędąca podmiotem, o którym mowa w lit. a, korzystająca ze środowiska w zakresie, w jakim korzystanie ze środowiska wymaga pozwolenia.

Natomiast, zgodnie z art. 7 ust. 1a ustawy o systemie zarządzania emisjami  osoba  fizyczna niebędąca przedsiębiorcą w rozumieniu art. 4 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, sporządza i wprowadza raport jeżeli korzystanie ze środowiska powodujące emisje wymaga pozwolenia zintegrowanego albo pozwolenia na wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza.

Ustawa z dnia 17 lipca 2009 r. o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji (Dz. U. z 2013 r. poz. 1107 – dalej: ustawa) w art. 7 ust. 1 nakłada na podmioty korzystające ze środowiska obowiązek sporządzania i wprowadzania do Krajowej bazy, w terminie do końca lutego każdego roku, raportu zawierającego informacje, o których mowa w art. 6 ust. 2 pkt 1–5 tej ustawy, dotyczące poprzedniego roku kalendarzowego.

Ustawa przyjmuje, że wzór formularza raportu oraz sposób jego wprowadzania do Krajowej bazy zostanie określony w rozporządzeniu. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska dnia 28 grudnia 2010 r. w sprawie wzoru formularza raportu oraz sposobu jego wprowadzania do Krajowej bazy o emisjach gazów cieplarnianych i innych substancji (Dz. U. z 2011 r. Nr 3 poz. 4 – dalej: rozporządzenie) raport wprowadza się do Krajowej bazy za pośrednictwem utworzonego w niej (Krajowej bazie) elektronicznego konta. Konto to tworzy się odrębnie dla każdego zakładu (w rozumieniu art. 3 pkt 48 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2013 r. poz. 1232), w drodze bezpośredniego połączenia z siecią teleinformatyczną przez stronę internetową http://www.krajowabaza.kobize.pl.

Przepisy rozporządzenia nie określają sposobu otwierania kont w Krajowej bazie dla podmiotu niewładającego zakładem (prowadzącego działalność bez użycia instalacji, w rozumieniu art. 3 pkt 6 ustawy Poś). Jednocześnie przepisy ustawy o systemie zarządzania emisjami nie znoszą obowiązku sporządzenia raportu i jego wprowadzenia do Krajowej Bazy w sytuacji, gdy sposób ten nie został określony w aktach wykonawczych wydanych na podstawie ustawy w odniesieniu do określonych kategorii podmiotów objętych tym obowiązkiem. Do kategorii tej należą np. podmioty korzystające ze środowiska, które eksploatują wyłącznie urządzenia, do których zgodnie z art. 3 pkt 42 ustawy Poś zaliczane są środki transportu.

Mając to na względzie i biorąc pod uwagę nadrzędny charakter obowiązku sformułowanego w ustawie można przyjąć, że podmioty korzystające ze środowiska, które nie władają zakładem (np. eksploatują wyłącznie urządzenia, w tym środki transportu) powinny móc spełnić obowiązek sporządzenia raportu poprzez utworzenie konta w Krajowej bazie, za pośrednictwem którego raporty te będą wprowadzane do tej bazy.

1. kopię dokumentu zawierającą klauzulę „za zgodność z oryginałem” umieszczoną na każdej stronie dokumentu, wraz z datą i czytelnymi podpisami* osób uprawnionych do potwierdzania dokumentów za zgodność z oryginałem,
lub
2. kopię dokumentu zawierającą na jednej ze stron dokumentu klauzulę „za zgodność z oryginałem od strony 1 do strony …”, wraz z datą i czytelnymi podpisami* osób uprawnionych do potwierdzania dokumentów za zgodność z oryginałem. Wszystkie strony tak potwierdzonego dokumentu muszą być ponumerowane i przedstawione w sposób wskazujący na integralność dokumentu (np. zszyte).

1. osobę lub osoby upoważnione do reprezentacji wnioskodawcy,
2. notariusza, adwokata, radcę prawnego.

W przypadku, gdy na terenie zakładu eksploatowane są:

• kotły lub inne urządzenia stacjonarne o nominalnej mocy cieplnej ≤ 5 MW wytwarzające ciepło na potrzeby własne zakładu (np. ogrzewanie budynków biurowych, hal produkcyjnych, ciepła woda użytkowa),
• kotły lub inne urządzenia stacjonarne o nominalnej mocy cieplnej ≤ 5 MW wytwarzające ciepło lub energię elektryczną na potrzeby technologiczne zakładu,
• biogazownie o nominalnej mocy cieplnej ≤ 5 MW spalające gaz składowiskowy, produkujące energię elektryczną lub ciepło na potrzeby własne zakładu lub dla odbiorców zewnętrznych,

taką instalację należy scharakteryzować w raporcie do Krajowej bazy jako instalację spalania paliw w sektorze energetycznym. Należy przygotować informacje dotyczące m.in. mocy znamionowej danego źródła, ilości zużytego paliwa (węgla, gazu itp.) w danym roku i wprowadzając dane skorzystać z materiału pomocniczego dostępnego na stronie internetowej Krajowej bazy w zakładce „Instrukcje/poradniki” „Kotły i inne stacjonarne urządzenia techniczne o nominalnej mocy cieplnej do 5 MW, w których następuje proces spalania paliw (w celu wytworzenia ciepła lub energii elektrycznej), w raporcie do Krajowej bazy za lata 2011 – 2014”. 

Określając emisję można posłużyć się wskaźnikami dostępnymi na stronie internetowej Krajowej bazy w zakładce „Instrukcje/poradniki” w opracowaniu „Wskaźniki emisji zanieczyszczeń za spalania paliw w kotłach o nominalnej mocy cieplnej do 5 MW”.  

W celu ułatwienia podmiotom wprowadzania do Krajowej bazy danych o wielkościach emisji z instalacji spalania paliw, na stronie internetowej Krajowej bazy zamieszczone zostało opracowanie IOŚ-PIB KOBiZE pt. „Wskaźniki emisji zanieczyszczeń za spalania paliw w kotłach o nominalnej mocy cieplnej do 5 MW”. W materiale tym przedstawiono wskaźniki dla podstawowych rodzajów zanieczyszczeń wprowadzanych do powietrza z procesu spalania paliw w źródłach o nominalnej mocy cieplnej do 5 MW, jakie ujęte są w załączniku do ustawy o systemie zarządzania emisjami (w wykazie gazów cieplarnianych i innych substancji wprowadzanych do powietrza, objętych systemem zarządzania emisjami). 

Uwzględniono następujące rodzaje paliw: węgiel kamienny, koks, drewno, lekki olej opałowy, ciężki olej opałowy, olej napędowy, gaz ziemny, gaz płynny propan i gaz płynny propan – butan (LPG).

Po zalogowaniu się do Krajowej bazy należy:

Krok 1
(dotyczy to podmiotów, których raport został wysłany)

Pobrać raport do korekty za pomocą przycisku wskazanego czerwoną strzałką.

Krok 2
Edytować raport za pomocą przycisku wskazanego czerwoną strzałką.

Krok 3
Zakładka Błędy będzie widniała jako jedna z pozycji zawartych po lewej stronie ekranu.

Art. 146b ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska ( t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 1232, z późn. zm.) daje możliwość skorzystania z derogacji dla instalacji produkujących ciepło, skutkującej zwolnieniem do dnia 31 grudnia 2022 r. z przestrzegania zaostrzonych standardów emisyjnych, w przypadku spełnienia następujących warunków:

• całkowita nominalna moc obiektu energetycznego spalania (komina) dostarczona w paliwie nie przekracza 200 MWt
• obiektowi udzielono pierwszego pozwolenia na budowę przed dniem 27 listopada 2002 r. lub operator tego obiektu złożył kompletny wniosek o pozwolenie przed tą datą, pod warunkiem że obiekt oddano do eksploatacji nie później niż w dniu 27 listopada 2003 r.
• co najmniej 50 % produkcji ciepła użytkowego wytwarzanego w obiekcie (średnia krocząca z pięciu lat) dostarczane jest w postaci pary lub gorącej wody do publicznej sieci ciepłowniczej.

W tym okresie dopuszczalne wielkości emisji dwutlenku siarki, tlenków azotu i pyłu określone w pozwoleniu mającym zastosowanie w dniu 31 grudnia 2015 r. są utrzymane co najmniej do dnia 31 grudnia 2022 r. Przepis ten jest efektem transpozycji art. 35 DYREKTYWY PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY 2010/75/UE z dnia 24 listopada 2010 r. w sprawie emisji przemysłowych (zintegrowane zapobieganie zanieczyszczeniom i ich kontrola) - zwanej dalej Dyrektywą.

W raporcie do Krajowej bazy za 2011 rok operatorzy instalacji, na terenie których takie obiekty się znajdują, powinni wypełnić w formularzu dotyczącym produkcji ciepła dodatkowe pole - Na potrzeby sieci ciepłowniczej. Dyrektywa nie precyzuje pojęcia publiczna sieć ciepłownicza i pojęcie to nie jest również używane w prawodawstwie polskim (ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne wspomina jedynie o sieci ciepłowniczej przy okazji definiowania pojęcia przesyłania). W związku z powyższym, na przeprowadzonych w siedzibie KOBiZE szkoleniach z zakresu wprowadzania raportu do Krajowej bazy, wspólnie z przedstawicielami (uczestnikami szkolenia) zainteresowanych branż (podsektory ciepłowni zawodowych, elektrociepłowni zawodowych i elektrociepłowni przemysłowych z sektora energetycznego) ustalono, iż w pole to należy wpisać całkowitą ilość ciepła netto wyprodukowanego w tego typu obiektach energetycznego spalania (kominach), która "wychodzi" poza teren zakładu, za wyjątkiem tego ciepła, które dostarczane jest do innych zakładów mających bezpośrednie połączenie (oddzielna rura ciepłownicza, do której nie mogą być podłączeni inni odbiorcy ciepła) z instalacją produkującą ciepło. W przypadku, gdy produkowane ciepło sprzedawane jest do pośrednika w obrocie ciepłem (np. Przedsiębiorstwa Energetyki Cieplnej), to również i to ciepło należy traktować jako ciepło dostarczane do publicznej sieci ciepłowniczej.

Rys. 1 Schemat sieci ciepłowniczej obrazujący pojęcie publicznej sieci ciepłowniczej.

Objaśnienia do rys. 1:
Z - zakład, na terenie którego znajduje się obiekt energetycznego spalania o mocy większej lub równej 50 MWt i mniejszej lub równej 200 MWt;
ISP - instalacja spalania paliw (ciepłownia, elektrociepłownia) znajdująca się na terenie zakładu Z, w której strukturze technologicznej znajduje się obiekt energetycznego spalania o mocy większej lub równej 50 MWt i mniejszej lub równej 200 MWt;
ADM - budynek administracyjny znajdujący się na terenie zakładu Z;
DM - dom mieszkalny, do którego dostarczane jest ciepło publiczną siecią ciepłowniczą.